Met de start van het nieuwe jaar zaten we precies in het midden van de huidige gemeentelijke legislatuur. Schepen Ria Grondelaers van Sociaal Welzijn, Erediensten en Voorzitter van het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst gaf de fakkel door aan Sara Roncada. Die blaakt van enthousiasme en bruist van goesting: “Kan moeilijk anders”, lacht ze. “Met zo’n goede leermeester als Ria ben ik er helemaal klaar voor.”
Is het niet moeilijk om je functie na een halve legislatuur door te geven?
Ria Grondelaers: Het heeft het enorme voordeel dat je weet wie je opvolger is en je hem of haar stelselmatig kan meegeven wat essentieel is. Sara woonde sinds oktober de vergaderingen van het college van burgemeester en schepenen en het Bijzonder Comité bij. In combinatie met haar leergierigheid maakt dat dat ze sterk aan de start verschijnt.
Een modern beleid zou vooral moeten focussen op preventie. Hoe kan je als schepen van sociaal welzijn anticiperen op de Genkse uitdagingen van de toekomst?
Ria Grondelaers: Mensen zijn sociale wezens en hebben nood aan echte contacten met elkaar. Dat is een van de vele inzichten die de coronacrisis heeft onderstreept. De strijd tegen de groeiende eenzaamheid moeten we na corona zeker voeren door mensen actief op te vissen met initiatieven om hen opnieuw samen te brengen. Uiteraard moeten we verder uitbouwen wat nu al goed loopt, zoals de dienstencentra, de buurtgerichte zorg en de boeiende samenwerking met tal van verenigingen. Dat we nooit stilzitten, bewijzen bijvoorbeeld een project als Genk Beweegt en het recentste lokaal behoefteonderzoek. Daaruit puren we enorm veel informatie die ons helpt nieuwe trends te signaleren, waarover we actief en breed nadenken met onder meer de mensen van de Adviesraad 55+ en Genk Preventief Gezond.
Met de toekomstige vergrijzing voor ogen wordt zelfredzaamheid van de ouder wordende bevolking een aandachtspunt. Is Genk daar klaar voor?
Sara Roncada: Zowel in de dienstencentra als door de Adviesraad 55+ wordt voortdurend gezocht op welke manier we de zelfredzaamheid van ouderen kunnen bevorderen. We organiseren infosessies en brengen mensen op de hoogte van de dienstverlening waar ze een beroep op kunnen doen. Hun rechten kunnen ze laten onderzoeken in het Sociaal Huis van Portavida of de stad. Tot slot zijn er de medioren- en seniorenconsulenten die tussen de mensen kunnen staan en hen laagdrempelig wegwijs maken naar de vele sociale voorzieningen.
Ria Grondelaers: Bovendien hebben we in onze dienstencentra een ruim aanbod aan ondersteuning zoals warme maaltijden en de Minder Mobiele Centrale. En we helpen mensen hun eerste stappen te zetten in de digitale wereld. Als we bepaalde noden zelf niet goed kunnen beantwoorden, doen we een beroep op externe diensten zoals Trabajo, een organisatie die aan een sociaal tarief tuinen onderhoudt.
Van lokale overheden wordt almaar meer verwacht. Welke gevaren houdt dat in?
Ria Grondelaers: Het lokale niveau staat dichterbij de mensen en heeft een scherper zicht op de veranderende behoeften. Dat er van ons als lokale bestuurders meer wordt verwacht, is logisch en positief. Maar een verder oplopend takenpakket vereist ook meer middelen. En daar merk je dat lang niet overal dezelfde gevoeligheid voor sociaal beleid bestaat. Het recht op goede sociale voorzieningen en ondersteuning mag natuurlijk niet afhangen van je woonplaats. Dat zou overal gegarandeerd moeten zijn.
Als verbinding het woord van de eerste helft van deze bestuursperiode was, wat wordt dan het kernwoord voor de tweede helft?
Sara Roncada: Verbinding blijft essentieel. Maar op het voorplan komt inclusie. Dat betekent dat we als bestuur iedereen meenemen. Elke Genkenaar telt mee, in al zijn verscheidenheid. We moeten de reflex hebben om het anders-zijn van iedereen te omarmen en maximaal begrip te hebben voor elkaar.
Welke sociale veranderingen vormen de komende jaren de grootste uitdaging voor 55-plussers?
Ria Grondelaers: Om één van de vele uitdagingen te noemen: gezinsverdunning. Mensen hebben almaar minder kinderen, die dikwijls minder tijd kunnen vrijmaken om hun ouders te verzorgen, moeten gaan werken of soms zelfs verder weg wonen.
Sara Roncada: Dat leidt tot stijgende gevoelens van eenzaamheid. Daartegen moeten we een efficiënte strijd voeren. Digitalisering vergroot die eenzaamheid verder en duwt nog meer ouderen uit de boot. Die dynamiek stoppen en ombuigen in een inclusief antwoord is een boeiende uitdaging.
Het lokaal behoefteonderzoek wees op het immense vrijwilligerspotentieel bij Genkse 55-plussers. Hoe kunnen we dat verzilveren?
Sara Roncada: Veel meer mensen dan in andere centrumsteden geven in Genk aan in de toekomst te willen vrijwilligen, maar daar nog niet meteen aan toe te komen. Bijvoorbeeld omdat ze voor hun kleinkinderen zorgen of nog aan het werk zijn. Een oplossing kan erin liggen om meer kortdurend vrijwilligerswerk aan te bieden. Vandaag engageren veel mensen zich niet zo graag op langere termijn, maar laten ze zich graag verrassen door diverse kortlopende vrijwilligersopdrachten. Bovendien stip ik graag aan dat we momenteel alleen al in onze Adviesraad 55+ met zijn verschillende werkgroepen zo’n 140 vrijwilligers hebben en dat dat best indrukwekkend is.
Ria Grondelaers: Genk Helpt toonde dat kleinere vrijwilligerstaken graag door een heel divers Genks publiek worden opgepikt. Een ander engagement dat door heel uiteenlopende Genkenaren wordt opgenomen is de mantelzorg. Het mantelzorgreglement voorziet sinds een wijziging in 2021 in de mogelijkheid dat ondersteuning van een medioren- of seniorenconsulent kan worden gevraagd. Die kan voortaan op bezoek gaan bij mantelzorgers om de balans tussen draaglast en draagkracht te bespreken. En de mantelzorger alles vertellen over diensten en ondersteunende maatregelen. Ook de verdere uitbouw van de buurtgerichte zorg biedt heel wat mogelijkheden voor vrijwilligers en kan een antwoord zijn op de toenemende eenzaamheid.
De stijgende energieprijzen verplichten ons veel spaarzamer te worden. Maar voor sommige mensen leiden ze tot energiearmoede. Hoe houd je het midden tussen een beleid dat mensen energiezuiniger wil helpen worden en hen toch niet in de armoede duwt?
Ria Gondelaers: We lanceerden in het verleden al enkele initiatieven tegen energiearmoede. Zo is er naast de federale verwarmingstoelage voor wie zijn woning verwarmt met mazout een toelage voor mensen met een verwarming op gas of elektriciteit. Ook met de energiescan door Stebo helpen we Genkenaren op weg naar een energiezuinigere en betaalbare toekomst. Maar preventie alleen volstaat niet: dikwijls kampen mensen met de betaalbaarheid van hun energie, maar hebben precies zij niet de hefbomen in handen om daar wat aan te doen. De financiële ondersteuning om energie betaalbaar te houden moet waarschijnlijk verder stijgen.
Welke beleidsmaatregelen van schepen Grondelaers vindt u inspirerend?
Sara Roncada: De realisatie van Portavida, met zijn geslaagde mix van onder andere zorg, welzijn, wonen, maar ook cultuur, ontmoeting en werk is een mooi voorbeeld van waar Ria bekend voor staat: haar streven naar samenwerking. Dat komt ook tot uiting in de hartelijke band die ze opbouwde in verschillende netwerken en het succes van ons vaccinatiecentrum in de Limburghal, waar ze voor verbinding zorgde tussen het lokaal bestuur en de eerstelijnszorg. Ook haar focus op de strijd tegen armoede en haar hart voor de zorg, met veel aandacht voor de mantelzorgers hebben mij blijvend geïnspireerd.
Waarom vertrouwt u uw belangrijke ambt met een gerust gemoed toe aan schepen Roncada?
Ria Grondelaers: Ze heeft van nature veel interesse voor het welzijn van anderen. En ze beweegt zich graag tussen de mensen. Bovendien is ze heel alert voor al degenen die met moeilijkheden worstelen en verdedigt ze graag hun belangen. Ook heeft ze al bewezen goed te kunnen anticiperen op veranderingen in de maatschappij en weet ze complexe kwesties snel te vertalen in uitdagingen en haalbare antwoorden op Genkse maat.
Namens de redactieraad bedanken we Ria voor haar jarenlange inzet ten voordele van de Genkse medioren en senioren. Schepen Roncada wensen we veel energie en werklust om verder te bouwen aan onze mooie stad, waar medioren en senioren graag wonen en leven!
