Kwetsende opmerkingen
Ongewenst gedrag bestaat er in alle maten en vormen; het gaat om pesten, seksuele intimidatie, beledigen, discrimineren, kleineren... Soms duidelijk, soms stiekem of zelfs onbedoeld. “Mensen verbinden ongewenst gedrag vaak aan een fysieke aanvaring, maar een schijnbaar onschuldige vraag of opmerking kan al erg kwetsend zijn”, vertelt Koen Grauls. Hij is consulent integratie en geeft ook omstaanderstrainingen in Genk. “Bijvoorbeeld wanneer je vraagt aan iemand met een andere herkomst van welk land hij of zij afkomstig is, terwijl het er niet toedoet, en terwijl die persoon misschien hier geboren is, al heel zijn leven hier woont en zich helemaal Genkenaar voelt. Als getuige mag je daar gerust op wijzen.”
Omstaanderseffect
Wie getuige is van ongewenst gedrag wil meestal wel reageren, maar durft dikwijls de stap niet te zetten. Koen: “Omdat je niet de eerste wil zijn die er iets van zegt. Of je denkt dat anderen vinden dat je overdrijft. Velen denken ook dat de ander wel zal reageren, vooral als er veel mensen in de buurt zijn. Dat is het zogenaamde ‘omstaanderseffect’. Opvallend: bij acute nood, zoals een ongeval, reageren mensen wél.”
Ken ik jou?
Als getuige kan je dus wel degelijk iets betekenen. En daar hoef je heus niet super mondig voor te zijn. “Je kan zorgen voor afleiding bijvoorbeeld door de dader of het slachtoffer aan te spreken en te vragen: ‘Ken ik jou ergens van?’”, suggereert Koen. “Maar evengoed kan je observeren om later te getuigen over de feiten. Of als je je niet zeker voelt, overleg dan met iemand in de buurt. Het belangrijkste is dat je aanwezig bent en het slachtoffer laat weten dat die er niet alleen voor staat. Zo hoef je achteraf ook niet te denken: ‘Had ik maar iets gedaan’.”
Begin bij jezelf
Gisela Vonckers geeft les in het volwassenonderwijs in Genk en nam onlangs deel aan de omstaanderstraining. “Op school zie ik soms kleine pesterijen. Ik zal altijd reageren of gaan praten. Ook als ik iemand een papiertje op straat zie gooien, zeg ik daar iets van. Dat vind ik mijn plicht. Tijdens de omstaanderstraining merkte ik dat ik het eigenlijk al best goed doe (lacht). Maar je leert hier ook dat je soms beter iemand anders laat reageren, omwille van je eigen veiligheid of omdat het de situatie zou kunnen verergeren. Gelukkig is me dat nog niet overkomen. Alles is beter dan onverschilligheid of te denken: ‘Ik moei me liever niet, laat dat maar aan de anderen’. Wil je de wereld verbeteren, dan begint het echt bij jezelf.”
Omstaanderstraining praktisch:
- De trainingen staan open voor alle Genkenaren, ook voor verenigingen en professionele hulpverleners.
- Data: 21/3, 23/3, 19/4, 25/5, 13/6 telkens van 19 tot 21.30 uur.
- Gratis deelname, enkel op inschrijving
