Met haar hernieuwde bomenbeleid werkt de stad aan de bescherming van kwetsbare bomen, voorziet ze nieuwe aanplantingen en ondersteunt eigenaars van bomen. De focus ligt op erfgoedbomen en waardevolle bomen, die extra bescherming nodig hebben.
Natuurliefhebbers zijn het erover eens: er worden te veel bomen gerooid. “Bomen zijn cruciaal voor zowel de mens als het ecosysteem. Jammer genoeg beseffen veel mensen nog onvoldoende hoe groot de rol van bomen is bij de afkoeling van onze omgeving, de zuivering van de lucht en de neutralisering van CO₂. Zeker in steden zoals Genk, waar bomen belangrijke partners zijn in de strijd tegen vervuiling door het verkeer en tegen de hitte”, legt de stedelijke Deskundige Klimaatadaptatie Maria-Rose Eves Down uit.
Erfgoedbomen
Twee bijzondere soorten bomen krijgen voortaan extra bescherming: erfgoedbomen en de ‘meest waardevolle bomen’. De meest waardevolle bomen zijn onderweg om erfgoedbomen te worden en hebben een omtrek van minstens anderhalve meter waar ze één meter hoog zijn. Onder erfgoedbomen worden exemplaren verstaan die minstens 2,5 meter omtrek hebben waar ze één meter hoog zijn of minimaal 100 jaar oud. Ook de omtrek van de stam speelt een rol, net als de historische waarde of het belang in het straatbeeld. “Zulke erfgoedbomen komen zowel op publiek als privéterrein voor”, weet Maria-Rose. “Van elk hebben we er voorlopig zo’n 150 geregistreerd in Genk”. Maar dat zijn er beslist veel meer: “Daarom roepen we privé-eigenaars van erfgoedbomen op om ons te contacteren.” Ook wie twijfelt of zijn boom aan de voorwaarden voldoet, kan de stad raadplegen. Erfgoedbomen op publiek domein spoort de stad zelf op.
Steun van de stad
“Wie in het bezit blijkt van een erfgoedboom krijgt om de vijf jaar een gratis controle aangeboden van een Europese bomenspecialist die is aangesteld door de stad. En elke tien jaar wordt je boom gratis gesnoeid zodat hij mooi onderhouden blijft.” Bovendien ontvang je als eigenaar een boompaspoort, met heel wat gegevens over je boom. Bij elke boominspectie door een bomenspecialist worden de nieuwste bevindingen in het boompaspoort aangevuld.
“Ook voorzien we een plaatje op erfgoedbomen van mensen die dat willen. Daarop staat het nummer van de boom, de boomsoort en een QR-code die je voor meer info naar onze website leidt”, legt Maria-Rose uit. Alle publieke erfgoedbomen krijgen uiteraard ook zo’n boomplaatje.
Toch kappen
“Vanaf de herfst starten we wel weer met de natuurkap”, gaat Maria-Rose verder. Is dat niet vreemd? Oproepen om bomen te beschermen en tegelijkertijd een boomkap plannen? “Erfgoed- en waardevolle bomen worden uiteraard niet gekapt, behalve wanneer gevaar dreigt. Bomen kappen we om twee redenen: veiligheid en ecologie.” Qua ecologie worden bomen in Genk soms gekapt in het kader van bosomvorming, van een monotoon dennenbos naar een biodivers loofbos. Ook de strijd tegen invasieve soorten, zoals de Amerikaanse vogelkers, is een belangrijke ecologische component. “Daardoor raakt het ecosysteem verstoord. De Amerikaanse vogelkers heeft een lage natuurwaarde en groeit te snel. Insecten herkennen de bloemen op zo’n boom minder goed en vogels laten hem links liggen als ze hun nest bouwen.” Een extra moeilijkheid is dat bepaalde Amerikaanse eiken erfgoedbomen zijn als ze in de stad voorkomen, maar niet in de natuur. “Dat komt doordat ze zich in het bos veel sneller voortplanten en zo het ecosysteem ondermijnen”, duidt Maria-Rose. “Een boom moet dus vooral in functie van zijn locatie bekeken worden: in een bos versus in een laan of in een tuin of park.”
Heide
Zo veel heide als in Genk vind je amper elders in Europese steden. “Dat betekent echter niet dat we die niet moeten beschermen. Dat kan het best door schapen te laten grazen op de heide of bomen beperkt toe te laten in heidegebieden. De oprukkende verbossing is een grote bedreiging voor onze heidegebieden. Daar dringt een ingrijpende kap zich op.” Nochtans moeten niet alle bomen op de heide weg. “Solitaire bomen mogen er gerust voorkomen. Berken en eiken zijn oases van schaduw, waar nieuwe zaailingen kunnen opschieten. Ook daar hebben we aandacht voor.”
Snoeiwijzer
De vraag is ook waarom almaar meer mensen de bomen weg willen uit hun buurt. “Je zou er versteld van staan hoeveel mensen vinden dat bomen vies en vuil zijn. Stuifmeel, vogels en bladeren staan altijd in de top drie van grootste frustraties”, legt Maria-Rose uit, die op het belang wijst van bomen in goede staat. Daarom verschijnt vanaf oktober een handige gids met tips, onder andere om je boom te onderhouden en bladeren te composteren. “Wist je dat compost van alleen maar bladeren heel goed is voor je tuin? Het duurt wel even, zeker bij droge bladeren, maar het is bijzonder doeltreffend.”
Meer info over erfgoedbomen
Heempark – Hoogzij 7
089 65 46 15
Nodig eens een tuinranger uit
Wil je weten hoe je je tuin zo biodivers mogelijk inricht? En hoe jouw tuin kan bijdragen aan een beter klimaat? Nodig dan eens een speciaal daarvoor opgeleide tuinranger uit. Die kan je adviseren welke planten je het best in je tuin zet en hoe je je tuin diervriendelijk maakt.
Vraag het bezoek van een tuinranger aan:
089 65 46 15
In haar strijd tegen exoten en voor de omvorming van een naald- naar een biodivers loofbos en de creatie van ecologische bosranden begint de stad dit najaar aan zogenaamde dunningen. Daarbij worden bepaalde, ongewenste bomen gerooid om plaats te maken voor andere, die worden aangeplant of natuurlijk aangroeien. Het gaat om gebieden in Sledderlo, Opglabbekerzavel, Driehoeven/Hoevenzavel/Vogelsberg.
