De tussentijdse metingen van het Stiemerlab tonen aan dat 2024 een goed jaar is voor de Stiemer: het waterpeil ligt hoger en de kwaliteit is beter dan in voorgaande jaren. Dat is onder andere te danken aan de overstortoptimalisatie door Aquafin.
Sinds januari 2023 onderzoekt stad Genk samen met VITO, VMM, Stichting Kitsunya en vrijwillige Genkenaren de waterkwaliteit van de Stiemer. Dit gebeurt aan de hand van sensoren in de beek die continu de waterdiepte, temperatuur, geleidbaarheid en zuurstof meten. Dit doen ze maar liefst op 15 meetlocaties van Thor Park tot het Diepenbekerbos. Genkenaren gaan tweewekelijks de sensoren reinigen zodat die optimaal kunnen blijven meten.
Daarnaast voert VMM maandelijkse fysico-chemische staalnames en tweejaarlijkse biologische waterkwaliteitsmetingen op vier vaste meetlocaties, waarvan drie in Genk (Heppenzeel, Plattewijer en Diepenbekerbos) en eentje in Diepenbeek.
Positieve resultaten
De tussentijdse metingen van het Stiemerlab tonen aan dat 2024 een goed jaar was voor de Stiemer. Zowel de hoeveelheid water als de kwaliteit ervan scoren beter dan voorgaande jaren. 2024 is het natste jaar sinds de start van de metingen. Door de uitzonderlijke regenval zijn de waterpeilen en debieten in de Stiemer duidelijk gestegen. Dat extra water heeft ook een positief effect op de waterkwaliteit.
“De resultaten tonen een goede fysico-chemische waterkwaliteit aan de Stiemer”, licht schepen van Duurzaamheid, Karel Kriekemans, toe. “De beste resultaten worden gemeten aan de meest opwaartse meetplaats. In vergelijking met 2023 is daar een duidelijke verbetering zichtbaar.” Concentraties van nutriënten stikstof en fosfor nemen toe aan de afwaartse meetlocaties.
Naast de hoge neerslag draagt ook de overstortoptimalisatie van Aquafin bij aan een betere waterkwaliteit. "Door gerichte aanpassingen aan het rioleringsstelsel hebben we de impact van overstorten op de Stiemer sterk verminderd," zegt Ilka Van Geel, accountmanager bij Aquafin. "Op een 25-tal locaties verspreid over de volledige Stiemervallei vernieuwden we oude constructies en namen we maatregelen zodat afvalwater bij hevige regen niet langer rechtstreeks in de beek belandt. Dankzij deze ingrepen blijft de waterkwaliteit nu stabiel. De metingen tonen duidelijk minder vervuilingspieken en kleinere verschillen tussen de meetplaatsen. Zo beschermen we de Stiemer tegen vervuiling en maken we het verschil voor de natuur in de vallei.”
Vlaams Minister van Landbouw en Omgeving, Jo Brouns: “Een gezonde waterloop is essentieel voor mens, natuur én klimaat. De positieve resultaten aan de Stiemer tonen dat doorgedreven samenwerking tussen stad, burger en overheid écht loont. Dankzij de overstortoptimalisatie door Aquafin zien we nu tastbare vooruitgang: minder overstortdruk betekent betere waterkwaliteit. Deze aanpak is een mooi voorbeeld van hoe we samen kunnen werken aan gezondere waterlopen – en die lijn trekken we door in heel Vlaanderen.”
Verdere afkoppeling en ontharding
Ook in de toekomst blijft het belangrijk om volop in te zetten op afkoppeling en ontharding, zowel op privaat als publiek terrein. Stad Genk ondersteunt dit via een onthardingssubsidie. Zo wordt de druk van overstorten op het watersysteem verminderd.