Samen met de zeven kolenspoorgemeenten, waaronder de stad Genk, zet de provincie Limburg in op de ontwikkeling van het strategisch project Kolenspoor. Het Kolenspoor van Beringen tot Eisden is 77 km lang. Deze ader wordt uitgebouwd als innovatief mobiliteitsnetwerk, en als ruimte om te ontmoeten en te beleven met aandacht voor het erfgoed. De Kolenspoorregio ontwikkelt zich zo als groen-economisch netwerk dwars door Limburg.
De eerste stap die gezet wordt, is de omvorming van de historische treinverbinding tot een comfortabele, veilige en duurzame fietssnelweg F75.
Omdat de functionele fietsverbinding tussen het Maasland en Midden-Limburg vandaag nog een missing link is, werd beslist om als eerste het deeltracé tussen Genk-Noord en het station van As te realiseren. Hiermee wordt een belangrijk verbindingsstuk binnen het Limburgse fietssnelwegennetwerk gecreëerd.
Bekijk het traject op de kaart.
De fietssnelweg F75 Kolenspoor is in de eerste plaats een functionele fietsverbinding die inzet op verplaatsingen in het kader van woon-werkverkeer en woon-schoolverkeer. Ze passeert belangrijke tewerkstellingszones zoals Genk-Noord, KRC Genk en Thor park. Door zijn ligging en karakter zal deze fietssnelweg natuurlijk ook heel wat fietsers aantrekken in het weekend en in het toeristisch seizoen
Dit project zal een positieve impact hebben op de buurt: veilige fietspaden, meer beleving, meer ontmoetingsplaatsen, gemakkelijkere verplaatsingen en ecologische versterking.
Wat werd gerealiseerd?
Het Kolenspoor belooft één van de meest gebruikte functionele fietsroutes van Limburg te worden. De fietsbeleving en – veiligheid op het Kolenspoor zijn uniek te noemen. Voortaan fiets je vanaf De Teut tot het station van As zorgeloos:
- Over quasi het volledige tracé fiets je zonder gemotoriseerd verkeer in je buurt.
- Waar je als fietser het gemotoriseerd verkeer kruist, werd maximaal geïnvesteerd in verkeersveiligheid en comfort voor de fietser, met als speerpunt de unieke en noodzakelijke fietstunnel.
- Door de breedte van 4 meter fiets je ook veilig bij druk verkeer.
Het tracé tussen Genk en As kent vier kruisingen die allemaal voorzien zijn van een lichtenregeling. Op die manier wordt de veiligheid optimaal gegarandeerd. De kruispunten van de Mercuriuslaan met de Hermeslaan en het kruispunt aan de Duinenlaan, pal voor KRC Genk, werden gerealiseerd binnen het provinciaal project. Het Agentschap Wegen en Verkeer legde de kruisingen aan met de Steenweg op de grens van Genk en As en met de Bilzerweg omdat het hier om gewestwegen gaat.
De unieke fietstunnel 'De Bevoo'
Binnen het tracé is ook een fietstunnel gebouwd. Deze bevindt zich onder de Hengelhoefstraat in Genk, pal op de kruising met de Hermeslaan en de Seinhuisstraat. Het is een belangrijk knooppunt van verschillende fietsroutes én een erg druk kruispunt met hoge vrachtwagenintensiteiten in deze industriezone. Een nieuwe fietstunnel van 60 meter lang zorgt voor een vlotte en veilige oversteek, weg van het gemotoriseerd verkeer.
Aan de Hermeslaan duikt een recht fietspad in dalende lijn de tunnel in. In de oksel tussen de Seinhuisstraat en de Hengelhoefstraat wordt het fietspad in spiraalvorm tot aan de tunnel gebracht. De architectuur van de tunnel herinnert aan de vroegere mijnschachten. Binnen de spiraalvorm wordt een pleinfunctie gecreëerd die ook als waterbuffer dient. Door ook in de bovenbouw van de fietstunnel te werken met architecturale elementen, zal de fietstunnel een belangrijk landmark worden binnen het project van de fietssnelweg Kolenspoor. Uniek in Limburg.
Het provinciebestuur lanceerde een oproep bij de Limburgers om een originele naam voor de unieke fietstunnel aan de Hengelhoefstraat te bedenken.
Uit de 382 inzendingen werd gekozen om de fietstunnel de naam De Bevoo toe te kennen. De Bevoo refereert naar de spreektaal van de mijnwerkers; het is een volkse vertaling van het woord bouveau. Een bouveau is een horizontale tunnel die in de mijn werd gegraven om toegang te krijgen tot een ertslichaam of om een ander deel van de mijn te bereiken. Ze maakt een belangrijk onderdeel uit van het ondergrondse gangenstelsel. Het waren verbindingswegen in de mijnen naar plekken waar de ertsen of mineralen werden gewonnen. Mijnwerkers passeerden de bouveau te voet, met een treintje of met de mijnfiets. Door de tunnel om te dopen tot De Bevoo eren we de mijnwerkers en verenigen we de toekomst met het verleden.
Is de fietssnelweg verlicht?
Verlichting is onmisbaar voor het comfort en de veiligheid van de fietsers, maar het gebied herbergt ook bijzondere vleermuissoorten en nachtvlinders. De verlichting is daarom zo ontworpen dat deze diersoorten zo weinig mogelijk hinder ondervinden, met een aangepaste lichtkleur, meer gerichte armaturen en een automatische regeling tijdens de avond en nacht waardoor de vliegroutes van deze dieren optimaal worden beschermd
Hoe is de fietssnelweg ingepast in de waardevolle natuur?
De fietssnelweg loopt voor een groot stuk door waardevolle natuurgebieden. Het was een uitdaging hoe met deze fietssnelweg waardevolle natuurzones en habitatgebieden konden verbonden worden. Het fietspad werd zo doordacht mogelijk konden ingepast in het landschap.
In samenwerking met het Agentschap Natuur en Bos en de Limburgse natuurverenigingen werd het een groot natuurversterkend project waarin mobiliteit en ecologie verzoend zijn. Door het project ruimer te benaderen, werden in de directe omgeving open zones gecreëerd waarlangs planten- en diersoorten zich kunnen verspreiden.
Langs het fietspad in Genk zijn stukken opengemaakt worden om een betere leefomgeving te creëren voor insecten (vlinders, kevers, sprinkhanen..), kleine (vleermuizen) en grotere zoogdieren, reptielen (gladde slang) en amfibieën (kikker en padden). Met het Agentschap Natuur en Bos van de Vlaamse overheid, de gemeentes en de natuurorganisaties wordt momenteel een plan opgemaakt om de uitzonderlijke natuurwaarden te beschermen door de opmaak van een natuurbeheerplan.
Naast de fietssnelweg werd een betonnen geleidingswand gebouwd, aangevuld met onderdoorgangen waarlangs amfibieën, reptielen en kleine zoogdieren veilig de fietssnelweg kunnen kruisen. De steenslag van de oude spoorbedding is immers een erg aantrekkelijk leefgebied voor bijvoorbeeld de beschermde gladde slang. In de keuze voor verlichting werd diezelfde ecologische lijn doorgetrokken.
Duurzaamheid als fundament
Ook bij de werken zelf werd gekozen voor duurzaamheid. Een mooi voorbeeld is het recycleren van de bestaande spoorwegbedding tot fundering voor de fietssnelweg. Via een uniek procedé werd het keienbed ter plaatse vermalen en gefreesd als onderlaag voor de asfaltweg. Door dit hergebruik werd niet alleen op materiaal bespaard maar werden ook meer dan 800 vrachtwagenritten voor af- en aanvoer van materiaal vermeden. Een gigantische ecologische winst.
Wat is de totale kostprijs?
De totale kostprijs voor dit project, inclusief de fietstunnel, bedraagt zo’n 9 miljoen euro (7.496.510,04 euro excl. btw). De fietssnelweg wordt gefinancierd door de provincie Limburg en het Departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse overheid.
Wanneer is de fietssnelweg volledig toegankelijk?
Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan de afwerking van de fietstunnel aan de Hengelhoefstraat en de installatie van de verkeerslichten aan de kruisingen. Concreet zullen de fietssnelweg en de fietstunnel hierdoor pas bij het ingaan van het bouwverlof op 11 juli effectief opengesteld worden voor fietsers. Ideaal om in de zomervakantie dit fietstracé dan eens te ontdekken.
Wat is het vervolgtraject in Genk?
De fietssnelweg F75 luidt een nieuw hoofdstuk in. Samen met buurtbewoners wil de stad Genk het Kolenspoor verder omtoveren tot een levendige ontmoetingsplek met tal van initiatieven en ontmoetingsplekken. In de toekomst moet het Kolenspoor mensen samenbrengen en buurten verbinden. Hiervoor wordt het project Spoorpark opgestart
Maakt de fietssnelweg onderdeel uit van het toeristisch fietsroutenetwerk?
De fietssnelweg maakt tot nog toe geen onderdeel uit van het toeristisch fietsroutenetwerk, met uitzondering van een klein stukje thv de Marcel Habetslaan. Het knooppuntennetwerk kruist wel enkele malen de fietssnelweg. De recreatieve fietser kan zo zijn route aanpassen om het Kolenspoor te ontdekken.
In de omgeving van fietssnelweg is signalisatie geplaatst die toeleidt naar het Kolenspoor F75. Langs het volledige tracé zijn vier fietslussen uitgestippeld die laten proeven wat het Kolenspoor in petto heeft.
Opgelet, momenteel zijn er nog werken bezig aan de tunnel thv de Hengelhoefstraat, hierdoor is er voor het toeristisch fietsroutenetwerk momenteel nog een omleiding voorzien.
Omleiding toeristisch fietsroutenetwerk:
Meer info?
Alle informatie over dit project, hoe het gerealiseerd wordt en waar er wanneer gewerkt wordt vindt u op de website van het Kolenspoor. Schrijf u in op de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven over het laatste nieuws.
Vragen of opmerkingen over de werken kan u doorgeven via mobiliteit@limburg.be
