Thema 1: water
De huidige Stiemer is gekanaliseerd, stroomt door een betonnen profiel en aan beide zijden staan collectoren die rioolwater naar het zuiveringsstation voeren. Bij hevige regenval lozen de overstorten op de collectoren rioolwater in de Stiemer, wat negatieve gevolgen heeft. De kanalisering en het betonnen profiel verstoren de natuurlijke dynamiek van de vallei. Er zijn twee strategieën die deze problemen willen oplossen:
1- De nieuwe Stiemer: deze strategie zet in op de creatie van een parallelle waterloop, die de valleidynamiek herstelt op lange termijn. Proper oppervlaktewater, hemelwater en kwelstromen voeden de nieuwe Stiemer. In de omliggende woonwijken dringt hemelwater zoveel mogelijk in de grond, waardoor kwelstromen versterkt worden en de vallei van water voorzien wordt.
2- Het zuiverende kanaal: ingrepen aan de huidige Stiemer en het rioleringsstelsel verzachten de negatieve effecten van de overstorten op korte termijn. Dit kunnen technische aanpassingen zijn of natuurlijke oplossingen.
Thema 2: ecologie
Door de kwel en de oorspronkelijke natuurlijke waterlopen heeft de Stiemervallei een aantal plekken met een grote natuurrijkdom. Maar stilstaand water en verzuring vormen een bedreiging. Daarnaast is de vallei na jaren minder intensief beheer veranderd van een open vallei met hooilanden, natte graslanden en heides, naar een gesloten landschap van elzenbroekbossen. Twee strategieën moeten de natuurlijke rijkdom verbeteren en het landschap in de vallei herstellen:
1-De ecologische beek: de nieuwe Stiemer kunnen we volgens verschillende natuurtypes ontwikkelen. Een moerasbeek met een duidelijk herkenbare beekloop en een oeverzone. Of een doorstroommoeras zonder duidelijk herkenbare beek met moerasvegetatie (open type) of elzenbroekbos (besloten type).
2-De diverse vallei: ingrepen zijn nodig om meer variatie in natuur te krijgen. Elzenbroeken kunnen afgewisseld worden met rietmoerassen, natte graslanden, droge heides en eiken-berkenbossen, om zo de beleving in de vallei te vergroten.
Thema 3: trajecten
De Stiemervallei heeft de mogelijkheid om de verschillende wijken en buurten van Genk met elkaar te verbinden, aan te sluiten op de Maten en Het Nationaal Park Hoge Kempen en te dienen als groene open ruimte voor omliggende wijken. Maar de paden doorheen de vallei zijn versnipperd, soms beperkt toegankelijk, moeilijk leesbaar en slecht verbonden met de omliggende wijken. We stellen twee strategieën voor om dit aan te pakken:
1-De valleiroute: vormt een traject dat stadswijken met elkaar en de vallei verbindt. De route gebruikt bestaande trajecten; op de ontbrekende stukken leggen we nieuwe, toegankelijke paden aan. Op strategische plaatsen zal de valleiroute worden verlicht.
2- Buurtwandelingen: dit zijn meer informele lussen doorheen de vallei, die omliggende wijken met de vallei verbinden, en die leiden langs bijzondere plekken en objecten. De aparte wandellussen kunnen door de valleiroute aaneengeschakeld worden tot een lange afstandswandeling doorheen de vallei.
Thema 4: publieke cultuur
Voor vele Genkenaren is de Stiemervallei een onbekende plek, die ze vaak met de auto kruisen. Enkel direct omwonenden komen in de vallei voor een wandeling of fietsrit. Er is weinig tot geen ruimte voor verblijf en/of ontmoeting. De band tussen stad en vallei ontbreekt en de kracht van het landschap blijft onbenut. We stellen drie strategieën voor om de relatie tussen vallei en stad te versterken:
- Tuinen: publieke plekken in het valleilandschap die uitnodigen tot verblijf, gebruik en ontmoeting.
- Gerichte acties: beheersmatige of architecturale ingrepen op specifieke plekken in de vallei. De ingrepen hebben als doel de beleving van en interactie met het valleilandschap te versterken.
- Stedelijke valleiranden: vormen plekken in de valleirand waar de invoering van een publieke ruimte de band tussen stad en vallei versterkt.
Onze partners
De stad wil de vallei niet alleen ontwikkelen. Er is momenteel al een actieve samenwerking met heel wat partners zoals Fluvius, Aquafin, VMM, VLM, provincie Limburg, Natuurpunt en ANB.
Ook wil Genk onder het motto ‘samen stad maken’ haar burger een belangrijke rol geven: betrokkenheid, eigenaarschap en activatie van de Genkenaar zijn belangrijk in de ontwikkeling van de vallei.”